30 Ocak – Tarihte Bugün ve Önemli Olaylar

30 Ocak, Miladi takvime göre yılın 30. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 335 gün vardır (artık yıllarda 336).

Bugün Yaşanan Önemli Olaylar ve Gelişmeler:

• 1648 – Hollanda ile İspanya arasında, Münster Antlaşması imzalandı ve Seksen Yıl Savaşı sona erdi.
• 1662 – Çinli general Koxinga, dokuz ay süren kuşatmadan sonra Tayvan adasını ele geçirdi.
• 1847 – Kaliforniya’nın Yerba Buena şehrinin adı, San Francisco olarak değiştirildi.
• 1867 – Mutsuhito, Japonya’nın İmparatoru oldu.
• 1919 – Paris Barış Konferansı’nda İtilaf Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanmasını kararlaştırdılar.
• 1925 – Türk Hükümeti, Piskopos VI. Konstantin’in İstanbul dışına çıkarılmasını kararlaştırdı.
• 1923 – Yunanistan ile Ahali Mübadelesi Antlaşması yapıldı. Aralık 1923’te başlayıp 1927 yılına kadar süren uygulamayla, 400 bin Türk ve 1 milyonu aşkın Rum yer değiştirdi.
• 1930 – Millî İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kuruldu.
• 1931 – Boksör Küçük Kemal, Yunanistan şampiyonu Angelidis’i yendi.
• 1933 – Adolf Hitler Şansölye oldu.
• 1942 – İran’da Tudeh Partisi kuruldu.
• 1942 – Türkiye’de pasta yapımı ve ticareti yasaklandı, stokçulara uygulanacak cezalar belirlendi.
• 1943 – Churchill Adana’ya gelerek, İsmet İnönü ile “Adana Görüşmesi” olarak bilinen görüşmeyi gerçekleştirdi.
• 1946 – Macaristan’da komünist rejim ilan edildi: Macaristan Halk Cumhuriyeti
• 1948 – Kış Olimpiyat Oyunları St. Moritz’de (İsviçre) başladı.
• 1948 – Hindistan lideri Mahatma Gandi, Yeni Delhi’de öldürüldü.
• 1948 – British South American Airways’e ait bir uçak, Atlas Okyanusu’ndaki Bermuda Şeytan Üçgeni’nde kayboldu.
• 1950 – Sovyetler Birliği, Kuzey Vietnam rejimini tanıdı. Fransa, Sovyetler Birliği’ni protesto etti.
• 1951 – Sağlık Bakanı Ekrem Üstündağ, bakımsızlıktan her yıl 300 bin yurttaşın hayatını kaybettiğini açıkladı.
• 1967 – İlk resmi televizyon yayını Ankara’da yapıldı.
• 1969 – The Beatles son konserini verdi. (The Beatles Çatı Konseri)
• 1969 – Türkiye’de ilk böbrek nakli, Beyoğlu Devlet Hastanesi’nde Yusuf Özer adlı hastaya yapıldı. Ancak Yusuf Özer, kendisine takılan böbreğin bir akıl hastasından alındığını öne sürerek savcılığa başvurdu.
• 1971 – İstanbul’da Dev-Genç’liler “Özel Eğitimin Devletleştirilmesi” isteğiyle yürüyüş düzenledi.
• 1972 – İngiliz askerleri, Kuzey İrlanda’da gösteri yapanların üzerine ateş açarak, 14 insan hakları savunucusunun ölümüne neden oldu. Bugün Birleşik Krallık tarihine Kanlı Pazar olarak geçti.
• 1972 – Pakistan, İngiliz Milletler Topluluğu’ndan ayrıldı.
• 1975 – THY’nin İzmir-İstanbul seferini yapan Bursa uçağı Marmara Denizi’ne düştü: 41 kişi öldü.
• 1976 – George H. W. Bush, CIA’nin başına getirilen 11. yönetici oldu.
• 1979 – İran Hükümeti, Fransa’da sürgünde bulunan dini lider Ayetullah Humeyni’nin ülkeye geri dönmesine izin verdiklerini açıkladı.
• 1980 – Yabancı bankaların Türkiye’de şube açmaları Yabancı Sermaye ile ilgili kanun kapsamına alındı. Banka şubelerine kârlarını transfer etme hakkı tanındı.
• 1982 – İlk PC virus kodu, Richard Skrenta tarafından yazıldı. Bu program 400 satır uzunluğundaydı ve kendisini “Elk Cloner” adlı bir Apple boot programı olarak kamufle ediyordu.
• 1983 – Nijerya Hükümeti, 1 milyondan fazla Ganalı ve 700 bine yakın Batı Afrikalı işçiyi sınır dışı etti.
• 1985 – Ege Denizi’nde düzenlenen “Deniz Kurdu-85” tatbikatı sırasında, bir tank çıkarma gemisi fırtına yüzünden battı: 39 denizci öldü.
• 1987 – Bakanlar Kurulu, askerlik yasasındaki yeni düzenlemeyi onayladı. Çağdışı kalma yaşı 46’dan 41’e indirildi, mesleği öğretmen olanlar, askerliğini öğretmen olarak yapacak; her isteyen bedelli askerlikten yararlanacak.
• 1989 – Kabil’deki (Afganistan) Amerika Birleşik Devletleri Elçiliği kapatıldı.
• 2000 – Kenya Havayolları’na ait bir yolcu uçağı, Fildişi Sahili açıklarında okyanusa düştü: 169 kişi öldü.
• 2001 – TBMM’deki iç tüzük görüşmeleri sırasında çıkan arbedede DYP Milletvekili Fevzi Şıhanlıoğlu, kalp krizi geçirerek öldü.
• 2002 – Slobodan Miloseviç, Birleşmiş Milletler örgütünün uluslararası savaş suçluları mahkemesinin kendisine karşı şeytani ve düşmanca bir tutum içinde olduğunu iddia etti.
• 2003 – Belçika’da aynı cinsiyetteki çiftlerin evliliği yasallaştı, böylece Belçika, dünyada Hollanda’dan sonra bu yasayı çıkartan ikinci ülke oldu.
• 2005 – Irak’ta 50 yıldır ilk kez çok partili seçimler yapıldı. Sünniler seçimi boykot etti. Seçimin galibi Şiiler oldu. Celal Talabani, ülkenin ilk Kürt asıllı Devlet Başkanı seçildi. Şii İbrahim el-Caferi de Başbakan oldu.

Bugün Doğanlar:

• 133 – Didius Julianus, Roma İmparatoru (ö. 193)
• 1781 – Adelbert von Chamisso, Alman yazar (ö. 1838)
• 1882 – Franklin D. Roosevelt, Amerika Birleşik Devletleri’nin 32. Başkanı (ö. 1945)
• 1894 – III. Boris, Bulgaristan Çarı (ö. 1943)
• 1899 – Max Theiler, Güney Afrikalı virolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1972)
• 1912 – Barbara Tuchman, Amerikalı tarihçi, yazar ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 1989)
• 1920 – Delbert Mann, Amerikalı Oscar ödüllü yönetmen (ö. 2007)
• 1927 – Olof Palme, İsveç Başbakanı (ö. 1986)
• 1930 – Gene Hackman, Amerikalı sinema oyuncusu
• 1935 – Richard Brautigan, Amerikalı yazar (ö. 1984)
• 1937 – Boris Spassky, Rus satranç oyuncusu
• 1937 – Vanessa Redgrave, İngiliz tiyatro, televizyon ve sinema oyuncusu
• 1938 – İslam Kerimov, Özbekistan Devlet Başkanı (ö. 2016)
• 1941 – Dick Cheney, Amerikalı siyasetçi ve ABD’nin 46. Başkan Yardımcısı
• 1956 – Feridun Sinirlioğlu, Türk diplomat ve siyasetçi
• 1962 – II. Abdullah, Ürdün Kralı
• 1965 – Hazım Körmükçü, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
• 1973 – Hakan Kaygusuz, Türk futbolcu
• 1974 – Abdel Zaher El-Saka, Mısırlı futbolcu
• 1974 – Christian Bale, Galli sinema oyuncu
• 1976 – Cristian Brocchi, İtalyan futbolcu
• 1985 – Gisela Dulko, Arjantinli tenisçi
• 1987 – Arda Turan, Türk futbolcu
• 1987 – Phil Lester, İngiliz YouTuber
• 1997 – Meltem Avcı, Türk basketbolcu

Bugün Ölenler ve Hayatını Kaybedenler:

• 1930 – Georgi Pyatakov, Bolşevik devrimci lider, komünist politikacı. Büyük Temizlik döneminde anti-sovyet eylemleri olduğu iddiasıyla idam edildi. (d. 1890)
• 1948 – Mahatma Gandi, Hint politikacı ve özgürlük savaşçısı (d. 1869)
• 1948 – Orville Wright, Amerikalı öncü havacı (d. 1871)
• 1951 – Ferdinand Porsche, Avusturyalı otomotiv mühendisi (d. 1875)
• 1955 – Mim Kemal Öke, Türk tıp akademisyeni ve hekim (d. 1884)
• 1963 – Francis Poulenc, Fransız besteci (d. 1899)
• 1991 – Hulusi Sayın, Türk asker (Ankara’da evinin önünde uğradığı silahlı saldırıda) (d. 1926)
• 1991 – John Bardeen, Amerikalı fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi (d. 1908)
• 1991 – John McIntire, Amerikalı oyuncu (d. 1907)
• 1998 – Ali Ulvi Ersoy, Türk karikatürist (d. 1924)
• 2001 – Jean-Pierre Aumont, Fransız aktör (d. 1911)
• 2007 – Sidney Sheldon, Amerikalı yazar, oyun yazarı ve senarist (d. 1917)
• 2010 – Fatma Refet Angın, Türk eğitimci ve Türkiye’nin ilk kadın öğretmenlerinden (d. 1915)
• 2015 – Hakkı Kıvanç, Türk sinema ve dizi oyuncusu (d. 1931)
• 2015 – Seyfi Doğanay, Türk halk ve arabesk müzik sanatçısı (d. 1964)
• 2017 – Dore Ashton, Amerikalı akademisyen, yazar, sanat tarihçisi ve eleştirmeni (d. 1928)

Tatiller, Bayramlar, Özel Günler ve Yıldönümleri:

Fırtına : Zemherinin Sonu